WENCESLAUS WEHRLIN (1745-1780)

"Le Bourgeois Gentilhomme, Molière"

İmzalı. 1768 tarihli. Turquerie. Ahşap üzeri yağlıboya. 18.Yüzyıl İtalyan Saray Ressamı Wenceslaus Wehrlin (Venceslao Verlin) tarafından “Le Bourgeois Gentilhomme, act IV scene XIII. peint par W.Wehrlin en 1768” şeklinde imzalı.

“Molière”in Fransa Kralı XIV.Louis’in emri ile yazdığı “Le Bourgeois Gentilhomme” (Türkçe adı; Kibarlık Budalası) isimli teatral eserinden 4.Bölüm 13.Sahne

“Turquerie” konusu ve “Turquerie” teriminin Molière ile bağı sebebiyle (belgesel) müzelik önem ve değere sahip. Molière’in kurguladığı mekan ve Türk kıyafetleri içerisindeki tüm karakterler (Cléonte ve uşağı Covielle, Mösyö Jourdain, Müftü, Türk zat, dervişler ve sağ altta aynadan yansıması gözüken Lucile) duygular dahil en ince ayrıntısına kadar resmedilmiş.

“Turquerie” terimi ilk kez 1668 yılında Molière tarafından yazılan “L’Avare” isimli eserde şu şekilde kullanılmıştır; "Üstelik Türk kendisi, hem de herkesi ümitsizliğe düşürecek bir Turquerie’ye sahip". Tablodaki “Le Bourgeois Gentilhomme” oyununun sahneye konulmasıyla ise Avrupa’da ünlenmiş ve yayılmıştır. Eserleri Floransa’nın en önemli müzelerinden “Uffizi Müzesi”nde yer alan Saray Ressamı W.Wehrlin’in “Turquerie Sanat Akımı” başyapıtlarından sayılabilecek ele geçmez müzelik şaheseridir.

Referans: E.Benezit / Cilt: 10 Sayfa: 458

Ölçüler: 37 x 49.5 cm.

→ YAZININ DEVAMI İÇİN TIKLAYINIZ

*LE BOURGEOİS GENTILHOMME / KİBARLIK BUDALASI

1669’da Sultan IV.Mehmed Han’ın emri ile Hoşsohbet Nüktedan Süleyman Ağa Paris’e elçi olarak gönderilir. Ağa, Paris’te muhteşem bir tören ile karşılanır fakat etkilenmeyerek Fransız ihtişamına beklenen hayranlığı göstermez. Fransa Kralı XIV.Louis ise bu ilgisizliğin intikamını almak için Molière’e gülünç bir “Türk Balesi” sipariş eder. “Le Bourgeois Gentilhomme” işte bu şekilde ortaya çıkar. Eserde, Mösyö Jourdain kızı Lucile’in asilzade biri ile evlenmesini ister. Cléonte, Lucile’i istemekte fakat Mösyo tarafından asilzade olmadığı için kabul görmemektedir. Cléonte’nin uşağı Covielle zekice bir plan yapar ve bu fikirle tebdil-i kıyafet Mösyö’nün huzuruna çıkar. Bir Türk Şehzadesi’nin Paris’te olduğunu ve ne büyük şans ki kızı ile evlenmek istediğini, eğer evlilik gerçekleşirse Mösyö’nün çok yüksek bir mertebe olan “Mamamuşi” olacağını ifade ederek evlilik merasimi hazırlıklarına ivedi başlanmasına onu ikna eder. Covielle’in oyunundaki ritüele göre; Dervişler merasim için Osmanlı kıyafetleri içerisindeki Mösyö Jourdain’i Müftü ve Türk bir zatın bulunduğu odaya getirirler, diz çöktürerek rahle pozisyonuna sokarlar. Müftü sırtına Kuran-ı Kerim’i koyar ve ellerini iki yana açarak söylevine başlar. Merasim sonunda ise Türk zat kavuğu Mösyö’ye giydirerek onu “Mamamuşi” ilan eder.