HASAN RIZÂ EFENDİ (1849-1920)

Kapudân Paşa ve Hâfız Münib Efendi mekteplerinde okudu. Sucu Hüseyin Efendi ve ardından Yahya Hilmi Efendi’den Aklâm-ı Sitte dersleri aldı. Pertevniyal Vâlide Sultan’ın kapu çuhadarı olan amcasının aracılığıyla Muzıka-yi Hümâyun’a kaydedildi. Burada Hüsn-i Hat Muallimi Mehmed Şefik Bey’den icâzet aldı. Şefik Bey, onun Kazasker Mustafa İzzet Efendi’den de faydalanmasını sağladı. Ta‘lik hattını Sâmi Efendi’den öğrendi. 1871’de Muzıka-yi Hümâyun İmamlığı’na tayin edildi. Şefik Bey’in Sultan V.Murad’a yakınlığından dolayı 1879’da Muzıka-yi Hümâyun hat muallimliğine getirildi. Muzıka-yi Hümâyun’dan hüsn-i hat dersi kaldırılınca imâmet vazifesini sürdürdü. 1908’de Padişah Mevlidhanları arasına katıldı. 1914 tarihinde açılan Medresetü’l-Hattâtîn’in sülüs-nesih hocalığına tayin edildi. Sultan Reşad Han’ın arzusuyla yazdığı sekiz ciltlik (1067 varak) Ṣaḥîḥ-i Buḫârî (TSMK, Hırka-i Saâdet, nr. 39) en önemli eserleri arasındadır. Yazdığı Hilye-i Şerif’ler İstanbul Türk Vakıf Hat Sanatları Müzesi, Silivrikapı Bâlâ Camii, İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi (Yıldız, nr. 4282) ve Süleymaniye Kütüphanesi’nde (Yazma Bağışlar, nr. 510) muhafaza edilmektedir. 1891 tarihli mushafı İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi’nde, Sultan Reşad Han’ın türbesi için yazdığı büyük mushaf ise Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi’ndedir. Bostancı ve Cihangir camilerindeki Çâryâr-ı Güzîn levhalar, Topkapı Sarayı Harem-i Hümâyunu’ndaki çini kitâbe, Hürriyet-i Ebediyye Şehidleri’nin kitâbesi ve Bayezid Umumi Kütüphanesi kitâbesi önemli eserleri arasındadır.