MÜZELİK ESERLER MÜZAYEDESİ | 33

Vezir ve Nazır Ahmed Reşad Paşa 1848-1927 yılları arasında yaşamış, Sultan II.Abdülhamit Han devrinin en seçkin ve önemli devlet adamlarındandır. Şahsına vezirlik rütbesi ile devrin en büyük takdir beratı olan “Menşur’u Ali” verilmiştir. 1898-1904 yılları arası “Maliye Nazırlığı” görevinde bulunmuş vezirlerdendir. Mimar Mehmet Efendi’ye inşası 14 yıl süren meşhur “Ahmed Reşad Paşa Köşkü”nü yaptırmıştır. Köşkün açılışında resmi bir kabul töreni düzenlenmiş, törende devrin mülki, askeri ve sivil devlet erkânının hemen hepsi hazır bulunmuşlardır. Bu tören uzun yıllar konulmuş, konakta yapılan bu görkemli törenler zaman içinde tarihi konağın önemini kat kat arttırmıştır. Vezir Ahmed Reşad Paşa Maliye Nazırı iken ölen kızı Suad Hanım adına Erenköy’de bir cami yaptırmış, bu camiye nispetle o semtin adı Suadiye kalmıştır. Ahmed Reşad Paşa, Ayşe Kulin'in Veda romanında da önemli bir rol oynar.

1949 yılında İran’ın Tebriz şehrinde doğdu. Resme olan büyük tutkusu Hacı İslamiyan`ın yanında pekişti. İngiltere’de Oxford, Paris’te Osmanlı’nın Kuruluşunun 700. Yılı etkinlikleri kapsamında, Los Angeles Fullerton’da (California State Art University) ve New York’da sergiler açtı. Hayatta olup da eserleri müzayedelerde satışa sunulan ender sanatçılardan olan Yakup Cem, bir süre Mimar Sinan Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi`nde öğretim üyeliği de yapmıştır. Sanatçı, son yıllarda çalışmalarını Amerika’da sürdürmektedir.

1949 yılında İran’ın Tebriz şehrinde doğdu. Resme olan büyük tutkusu Hacı İslamiyan`ın yanında pekişti. İngiltere’de Oxford, Paris’te Osmanlı’nın Kuruluşunun 700. Yılı etkinlikleri kapsamında, Los Angeles Fullerton’da (California State Art University) ve New York’da sergiler açtı. Hayatta olup da eserleri müzayedelerde satışa sunulan ender sanatçılardan olan Yakup Cem, bir süre Mimar Sinan Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi`nde öğretim üyeliği de yapmıştır. Sanatçı, son yıllarda çalışmalarını Amerika’da sürdürmektedir.

Flaman asıllı Fransız ressam Vanmour (1671-1737) Osmanlı Devleti'’nde Lâle Devri'nin tanığı olan tek ve ilk oryantalist ressamdır. 1699'da Fransız elçisi Marquis de Ferriol'un maiyetinde İstanbul'a gelmiştir. Kral XIV.Louis tarafından "Kral'ın Doğu'daki Özel Ressamı / Peintre Ordinaire du Roy en Levant” unvanına layık görülmüştür. Comte de Ferriol ile birlikte Paris'e dönmemiş ve ömrünün sonuna kadar diğer Fransız elçilerinin maiyetinde İstanbul'da kalmıştır. Vanmour’un İstanbul'da bir atölyesinin olduğu bilinmektedir.

İtalyan asıllı ressam Jean Brindesi, Sultan Abdülmecid Han döneminde İstanbul'da yaşayıp günlük yaşam ve ordu yaşamından sahneler çizdi. Resim atölyesi Beyoğlu semtindeydi. Tabloları Paris'teki ünlü Lemercier Yayınevi tarafından taş baskı gravüre çevrilip iki albüm olarak 1855 ve 1860 yıllarında yayınlandı. Albümlerden biri çoğu Osmanlı sarayı rütbelisi olan insan kıyafetleri, öteki ise İstanbul'da günlük yaşam sahnelerini görüntülemektedir. Brindesi'nin çizimleri taş baskı ve renklendirilmiş olarak, Ch. Bour, Hadamard, J. Gaildrau, A. Charpentier, Gilbert, Bayot, Schultz, Sorrieu gibi birçok gravürcü tarafından yayımlanmıştır. Brindesi'nin özgün desenleri Topkapı Sarayı Müzesi, İstanbul Deniz Müzesi ve İstanbul Üniversitesinde bulunmaktadır. Sanatçının mezarı Feriköy'deki Katolik mezarlığındadır.

Ressam ve eğitimci Arslanyan, 1883’te girdiği ve başarılı çalışmaları nedeniyle 1884 yılında ödüllendirildiği Sanayi-i Nefise Mektebi’nden 1887’de mezun olmuştur. İlk olarak Mayıs 1903’te Beyoğlu Passage Oriental’deki İstanbul Salonu’nda açılan bir sergiye dört eserle katılan sanatçının adı bu sergide Vincent olarak geçmektedir. Sanayi-i Nefise Mektebi’nden mezun olmuş ve Galatasaray Sultanisi’nde öğretmenlik yapmıştır. Galatasaray’ın 1916 yılındaki ilk sergisinden 1928 yılına kadar yapılan tüm sergilerine katılmıştır. 1929, 1930, 1931, 1933 ve son olarak da 1938’de Güzel Sanatlar Birliği Resim Şubesi’nin sergilerinde çeşitli çalışmalarıyla yer almıştır. 1915-39 yılları arasında Galatasaray Lisesi, Aramyan, Bezazyan, Bezciyan, Esayan, Getronagan, Mıkhitaryan ve Nor Tıbrotz Ermeni okullarında resim öğretmenliği yapmıştır. 1932’de Ermenice yayımlanan Beyoğlu’ndaki Üç Horan Ermeni Kilisesi’nin tarihçesinin kapak kompozisyonunu yapmıştır. 1936’da Ermeni okullarında okutulan Bedros Adruni’nin matematik kitabını (1936) Sarkis Çilingiryan (Tchilingurian) ile birlikte resimlemiştir. Aralarında minyatürcü ve araştırmacı Berç Erziyan ile desinatör Filip Elmok’un yer aldığı pek çok öğrenci yetiştiren sanatçı İstanbul’da vefat etmiştir. Resimlerine konu olarak daha çok iç mekanları seçen ressam karakalem, yağlıboya, suluboya çalışmalar yapmıştır. Galatasaray Sultanisi’ndeki eğitmenliği boyunca yetiştirdiği öğrenciler arasında Feyhaman Duran, Fikret Mualla gibi önemli ressamlar yer almaktadır.

1848’de İstanbul Beşiktaş’ta doğan sanatçı, Sultan Abdülmecit’in saray kemancısı Ohannes Givan’ın oğlu, tanınmış ressam ve resim hocası Harutyun Givanian’ın da ağabeyidir. 1860’larda, Beşiktaş’taki Ermeni Mektebi’nde ressam Apraham Sakayan’ın talebesi olan Givanian, 1874’de Fransız ressam Pierre Désiré Guillémet’nin Beyoğlu, Hamalbaşı Sokağı’nda açtığı Desen ve Resim Akademisi’nde, 1876–79 yılları arasında da İtalya’da resim eğitimine devam eder. Osmanlı adlı gazetenin 19 Cumadelevvel 1298 (18 Nisan 1881) tarihli sayısından Tepebaşı’ndaki Belediye Bahçesi’nde, Elifba Kulübü tarafından açılan sergiye dört natürmort çalışmasıyla katıldığını öğrendiğimiz sanatçı, Beyoğlu, Cadde-i Kebir’de (bugün İstiklal Caddesi) yer alan Rus Sefarethanesi’nde de 1894’de bir resim sergisi açar. Mıgırdaç Givanian, hem ressamlık yetileriyle, hem de özgün etkinlikleriyle İstanbul'un her tür ortamında istisnai ve ilginç bir kişilik oluşturmuştur. Onun hayal ve zevk ürünü, az veya çok dekoratif unsurlar içeren kompozisyon manzaralarındaki geniş fırça darbeleriyle yaşam bulan gökyüzünde yüzen bulutların pırıltılı etkileri, onun yadsınamaz sanatçı yeteneğinin ve çok renkliliğinin kanıtıdır. Beylerbeyi, Çırağan ve Yıldız Sarayı’nın duvar süslemelerini yapan Givanian, İstanbul tiyatroları için dekorlar da hazırlamıştır. İtalyanca operalarda da rol aldığını öğrendiğimiz sanatçının pek çok özel koleksiyonun yanı sıra, İstanbul Belediye Müzesi ile Viyana ve Venedik St. Lazzaro adasındaki Congregazione Armena Mechitarista Manastırları’nda tabloları bulunmaktadır. 1894 – 1905 yıllarında Odessa’da ve St. Petersburg’da yaşamını sürdüren Givanian, İstanbul’da yaşama veda etmiştir.

1848’de İstanbul Beşiktaş’ta doğan sanatçı, Sultan Abdülmecit’in saray kemancısı Ohannes Givan’ın oğlu, tanınmış ressam ve resim hocası Harutyun Givanian’ın da ağabeyidir. 1860’larda, Beşiktaş’taki Ermeni Mektebi’nde ressam Apraham Sakayan’ın talebesi olan Givanian, 1874’de Fransız ressam Pierre Désiré Guillémet’nin Beyoğlu, Hamalbaşı Sokağı’nda açtığı Desen ve Resim Akademisi’nde, 1876–79 yılları arasında da İtalya’da resim eğitimine devam eder. Osmanlı adlı gazetenin 19 Cumadelevvel 1298 (18 Nisan 1881) tarihli sayısından Tepebaşı’ndaki Belediye Bahçesi’nde, Elifba Kulübü tarafından açılan sergiye dört natürmort çalışmasıyla katıldığını öğrendiğimiz sanatçı, Beyoğlu, Cadde-i Kebir’de (bugün İstiklal Caddesi) yer alan Rus Sefarethanesi’nde de 1894’de bir resim sergisi açar. Mıgırdaç Givanian, hem ressamlık yetileriyle, hem de özgün etkinlikleriyle İstanbul'un her tür ortamında istisnai ve ilginç bir kişilik oluşturmuştur. Onun hayal ve zevk ürünü, az veya çok dekoratif unsurlar içeren kompozisyon manzaralarındaki geniş fırça darbeleriyle yaşam bulan gökyüzünde yüzen bulutların pırıltılı etkileri, onun yadsınamaz sanatçı yeteneğinin ve çok renkliliğinin kanıtıdır. Beylerbeyi, Çırağan ve Yıldız Sarayı’nın duvar süslemelerini yapan Givanian, İstanbul tiyatroları için dekorlar da hazırlamıştır. İtalyanca operalarda da rol aldığını öğrendiğimiz sanatçının pek çok özel koleksiyonun yanı sıra, İstanbul Belediye Müzesi ile Viyana ve Venedik St. Lazzaro adasındaki Congregazione Armena Mechitarista Manastırları’nda tabloları bulunmaktadır. 1894 – 1905 yıllarında Odessa’da ve St. Petersburg’da yaşamını sürdüren Givanian, İstanbul’da yaşama veda etmiştir.

1848’de İstanbul Beşiktaş’ta doğdu. Sultan Abdülmecit Han’n saray kemancısı Ohannes Givan’ın oğlu, tanınmış ressam ve resim hocası Harutyun Givanian’ın da ağabeyidir. 1860’larda, Beşiktaş’taki Ermeni Mektebi’nde ressam Apraham Sakayan’ın talebesi oldu. 1874’te Fransız ressam Pierre Désiré Guillémet’nin Beyoğlu’nda açtığı Desen ve Resim Akademisi’nde, 1876-79 yılları arasında da İtalya’da resim eğitimine devam etti. Elifba Kulübü tarafından açılan sergiye dört natürmort çalışmasıyla katıldı. Beyoğlu’nda yer alan Rus Sefarethanesi’nde 1894’te bir resim sergisi açtı. Beylerbeyi, Çırağan ve Yıldız Sarayı’nın duvar süslemelerini yapan Givanian, İstanbul tiyatroları için de dekorlar hazırladı. İtalyanca operalarda da rol alan çok yönlü bir sanatçıydı. Pek çok özel koleksiyonun yanı sıra, İstanbul Belediye Müzesi ile Viyana ve Venedik St. Lazzaro Adası’ndaki “Congregazione Armena Mechitarista Manastırları”nda tabloları bulunmaktadır. 1894-1905 yılları arasında Odessa ve St. Petersburg’da yaşamını sürdürdü. 1906’da İstanbul’da yaşama veda etmiştir.

Diyarbakır Rüştiyesi'nde kurşunkalem ve suluboya çalışmaları yapan Tahsin Bey, daha sonraları resim konusundaki ustalığını İstanbul'da sürdürmüş ve hocası Nuri Paşa’nın takdirini kazanmıştır. İstanbul'a geldikten sonra Harbiye'de "Diyarbakırlı Tahsin" diye tanınan ressam, burada Hoca Ali Rıza'nın öğrencisi oldu. 1895 yılında Harbiye'den süvari mülazimi olarak çıkan Tahsin, 1902'de Osman Hamdi Bey'in sarayda açtığı resim atölyesine ve Sanayi-i Nefise’ye davam etti.  Genelkurmay Resimhanesi’nde çalıştı. Birinci Dünya Savaşı sırasında, binbaşı iken hastalandı ve tedavi için Budapeşte'ye gönderildi. Oradan evli olarak döndü ve emekliye ayrıldı. Bir süre Musevi mektebinde dersler verdi. Eserleri Deniz Müzesi'nde, İş Bankası Koleksiyonu’nda ve diğer müze ve özel koleksiyonlarda yer almaktadır.

Fausto Zonaro, İtalya Padova-Masi'de doğdu. 1891 yılında oryantalist bir tutkuyla merak ettiği İstanbula geldi. Fausto Zonaro, İstanbul’daki ilk günlerinde küçük boyutlu manzaralar, kent yaşamından sahneleri gösteren tablolar yaptı ve bunları Pera'lı bir tacire satarak geçimini sağladı. Teşrifat Nazırı Münir Paşa tarafından Yıldız Sarayı'na davet edildi ve burada Osman Hamdi Bey ile tanıştı. Fausto Zonaro, Münir Paşa'ya eserlerini II. Abdülhamit'e göstermek istediğini belirtti ve isteği yerine getirildi. Sultan II.Abdülhamid Han tarafından Mecidiye Nişanı'na layık görüldü ve "Ressam-ı Hazret-i Şehriyari", yani "Saray Ressamlığı" ünvanına sahip oldu.

1881 yılında İstanbul’da doğdu. İlk resim derslerini Hoca Ali Rıza’dan alan sanatçı, 1902’de Sanay-i Nefise Mektebi’ne girerek Valeri, Joseph Warnia-Zarzecki ve Osgan Efendi’den dersler almıştır. Okuldaki eğitimi sırasında doğayı tamamen kopya etmek düşüncesine karşı çıkmış, daha serbest tarzda çalışmayı yeğlemiştir. 1905’te 3 ay için İstanbul’a gelen Fransız ressam Signac, sanatçıyı büyük ölçüde etkilemiş ve Nazmi Ziya 1908’de okulu bitirdikten sonra resim eğitimi için Paris’e gitmiştir. Önce 3 ay kadar Julian Akademisi’nde Royel ve Marcel Bachet’in atölyelelerine devam etmiş, ardından Fernand Cormon’un atölyesine geçerek 1913’e kadar burada çalışmıştır. 1918-21 ve 1925-27 arasında 2 kez Sanay-i Nefise Mektebi müdürü olmuş, ardından da aynı okulda çizim dersleri vermiştir. Sanat yaşamının başından sonuna değin İzlenimci anlayışla çalışan, çoğu kez açık havada çalışan ve özellikle değişen ışık değerlerini betimleyen sanatçı, çok sayıda İstanbul manzarası yapmıştır. Türk Resim Sanatı’nın en önemli kilometre taşlarındandır.

1886 yılında Samsun’da doğdu. Osman Hamdi Bey’in tavsiyesiyle, Abdülmecid Efendi tarafından Paris’e resim öğrenimi için gönderildi. 1909-12 arasında Paris Güzel Sanatlar Yüksekokulu’nda Fernand Cormon’un atölyesinde çalışan Lifij’in sanat anlayışı bu dönemde olgunlaşmıştır. Türkiye’ye döndüğünde resim öğretmenliği yaptı. 1923’e değin başta İstanbul Erkek Lisesi ve Kandilli Kız Lisesi olmak üzere birçok okulda resim öğretmenliği yapmış, 1924’te Sanayi-i Nefise Mektebi’ne atanarak buradaki görevini yaşamının sonuna kadar sürdürmüştür. 1914 kuşağı içerisinde özel bir yeri olan sanatçı, dış dünyaya dönük tüm gözlemlerinde, içedönük bir yaşam mesajı getirmeye çalışmasıyla bu kuşağın öbür sanatçılarından ayrılmaktadır. Lifij’in resimlerinin bu yönü simgesel anlayışından kaynaklanmaktadır.

1882 yılında Denizli’nin Çal kasabasında doğdu. 1906-10 yılları arasında Sanay-i Nefise Mektebi’nde öğrenim görmüş, ertesi yıl devlet tarafından Paris’e yollanarak Fernand Cormon’un atölyesinde eğitim görmüştür. 1914 yılında yurda dönen sanatçı Sanay-i Nefise’de hocalığa başlamıştır. Çallı burada tam 33 yıl boyunca sayısız öğrenci yetiştirmiştir. Çallı, 1917 yılında kurulan Şişli Atölyesi’nde de görev alarak, burada ürettiği yapıtlarla Viyana Sergisi’ne katılmıştır. Çallı ve arkadaşları Türkiye’ye Fransız İzlenimcileri’nin yoğun etkilerini getirmişler ve Çallı Kuşağı olarak adlandırılan 1914 Kuşağı sanatçılarının öncüleri arasında yer almışlardır. Sanatçının canlı, parlak renkler ve serbest fırça vuruşlarıyla yaptığı manzaralarında, özellikle manolyaları, gülleri ve meyveleri işlediği natürmortlarında, portre ve çıplaklarında bir duyumsallık söz konusudur. Bu özelliği, onun bir gözlemci olmaktan çok, nesneyle kaynaşıp bütünleşen bir yapıya sahip olduğunu gösterir.